عدد قلیایی نشان دهنده خاصیت قلیایی روغن موتور میباشد . یعنی میتوان گفت میزان توانایی روغن در خنثی سازی اسیدهای تشکیل شده در موتور میباشد .
خاصیت قلیائی ر وغن از طریق افزودن مواد مخصوص به روغن پایه ایجاد می شود.
از تمام ماشین آلاتی که روغن نسبتا زیادی در سامپ خود دارند و یا جزء ماشبن آلات حساس و مهم هستند ؛ در دوره های زمانی مشخص نمونه روغن گرفته می شود .
این نمونه ها پس از ارسال توسط کشتی به آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرند . علاوه بر تمام اندازه گیری های انجام شده, عدد قلیائیت روغن کارکرده نیز توسط آزمایشگاه اندازه گیری شده و با عدد قلیائیت روغن نو مقایسه می شود .
معمولاً با کاهش عدد قلیائیت روغن کارکرده به نصف مقدار اولیه، عمر روغن موتور به انتها رسیده است.
این آزمایش همچنین شاخصی برای اندازه گیری خواص مواد افزودنی و هشداری مبنی بر پایان عمر مفید روغنموتور نیز میباشد.
نمونه روغن کشتی
آزمایشگاهی در تهران با نام توان کاو نت در دوران تحریم و پس از آن آزمایشات مربوط به روغن های کشتی های ایرانی را انجام می داد , تعریف عدد قلیایی و عدد اسیدی روغن در سایت این آزمایشگاه بدین صورت امده است:
عدد قلیائیت روغن:
عدد قلیائیت نشان دهنده میزان توانایی روغن برای مقابله با اسیدهای تولید شده در موتورهای احتراقی می باشد. این عدد برای روغن های مختلف می تواند متفاوت باشد.
مراقبت روند تغییرات خاصیت قلیایی به خصوص در موتور های دیزل بسیار مهم و حیاتی می باشد.
هنگامی که روغن خاصیت قلیایی خود را از دست بدهد بسیار خورنده خواهد شد.
مقدار TBN در طول کارکرد روغن ( به واسطه اسیدهای اکسیداسیون و احتراق) به صورت کاهشی با شیب یکنواخت می باشد.
کاهش ناگهانی عدد TBN می تواند به علت یک یا چند دلیل زیر باشد:
– استفاده از سوخت با سولفور بالا – احتراق ناقص در موتور
– مخلوط شدن سوخت با روغن – اکسیداسیون شدید
واحداندازه گیری: mg KOH/g
استاندارد آزمایش: D-2896
عدد اسیدی روغن:
عدد اسیدی روغن بیانگر میزان خاصیت اسیدی روغن می باشد.
عدد اسیدی روغن معمولا به تدریج و با شیب کم افزایش می یابد.
روغن ها در اثر عوامل مختلفی از جمله گرما و آلودگی به مرور زمان دستخوش تغییرات کیفی شده که عدد اسیدی بیان گر یکی از شاخص های این تغییرات می باشد.
واحد اندازه گیری: mgKOH/g
استاندارد آزمایش: D-974
