با سلام . امروز با مقاله ای در مورد یکی از مهمترین ماشین آلات کشتی یعنی جرثقیل موتورخانه در خدمت شما هستیم . ماشینی که شاید کمتر استفاده بشه و یا کمتر به چشم بیاد اما گاهی اوقات آنقدر مهم میشه که حتی ممکنه یک کشتی رو از حرکت نگهداره و با راکد گذاشتن تعمیرات ماشین آلات بزرگ که نیاز به بلند کردن قطعات آن داریم مانع از ادامه مسیر شود .
از جرثقیل سقفی موتورخانه چه برای تعمیرات اساسی موتور یا ماشین آلات دیگر و چه برای جابجایی قطعات سنگین و برای ” وظایف سنگین” ، که معمولا فراتر از توانایی های فیزیکی نفرات موتورخانه است , استفاده می شود.
پرسنل موتورخانه دارای گواهینامه های لازم جهت کار کردن با جرثقیل با ایمنی و احتیاط لازم هستند اما با توجه به اینکه جرثقیل سقفی نیز یکی از ماشین آلات حساس کشتی می باشد ؛ باید در تعمیر و نگهداری آن دقت فراوانی داشته باشیم. یک سناریو را می توان در بدترین شرایط تجسم کرد اگر جرثقیل در وسط بلند کردن بار در هنگام انجام تعمیرات ماشین آلات و یا بلند کردن اجسام سنگین از کار بیافتد .
به عنوان یک افسر مسئول در کشتی، مهندسان در استفاده از جرثقیل باید بازرسی های منظم و انجام تعمیر و نگهداری برنامه ریزی شده را برای اطمینان از کار جرثقیل در همه حال در نظر بگیرند.
- شکل ۱ : جرثقیل سقفی موتورخانه کشتی
جرثقیل موتورخانه مانند تمام جرثقیل ها یک بار کاری ایمن (Safe Working Load) دارد که هرگز نباید آن را بیش از مقدار تعیین شده تحت فشار قرار داد.
در این مقاله کوتاه قصد داریم تا به هشت نکته مهم در تعمیر و نگهداری و بازرسی الزامات عمومی یک جرثقیل سقفی موتورخانه کشتی اشاره کنیم:
۱ – چک کردن روزانه جرثقیل سقفی:
هر بار که قصد استفاده از جرثقیل موتورخانه را داشتید ؛ حتما این موارد را چک کنید :
۱٫۱ – روغن کاری و گریس کاری ها
۱٫۲ – چک کردن میزان سروصدا و نویز جرثقیل با به کار انداختن آن در حالت بدون بار
۱٫۳ – چک کردن میزان گرمایی که در اثر کار کردن تولید می کند.
۱٫۴ – چک کردن آمپر موتورها و پنل های الکتریکی
۱٫۵ – چک کردن تمامی محدودیت ها و شات دان های سیستم برای اطمینان از کارکرد ایمن
۱٫۶ – چک کردن سیستم ترمز و استوپرها
۱٫۷ – چک کردن قلاب (هوک) و اتصالات جرثقیل
۲ – پیروی از تعمیرات برنامه ریزی شده:
برای هر ماشین , یک سری تعمیرات و بررسی ها بر اساس ساعت کارکرد وجود دارد که توسط سازنده برنامه ریزی می شود . مالکان کشتی این چک کردن ها را در نرم افزارهایی همچون AMOS تعریف می کنند تا توسط مهندسین انجام پذیرد که برای جرثقیل سقفی شامل موارد زیر می گردد:
۲٫۱ – تعمیرات اساسی موتور (Overhauling)
۲٫۲ – گریس کاری سیم های جرثقیل
۲٫۳ – تعویض سیم های جرثقیل
۲٫۴ – بازرسی های سالیانه
۲٫۵ – تست توان حمل بار (Load Test)
۳ – اطمینان از روغن کاری و گریس کاری صحیح سیستم
۳٫۱ – گریس کاری : تمامی اتصالات لغزنده ی روی هم از جمله سیم ها , بالبرینگ ها , چرخد دنده های خطی و دوار و پولی ها باید گریس کاری شوند. چرخدنده های داخلی برای بالا و پایین بردن بار معمولا در هنگام گریس کاری از قلم می افتند که حتما باید هر ۲۰۰۰ ساعت آنها را با گریس تازه ی مخصوص به خودش گریس کاری کرد.
در ضمن توجه داشته باشید که گریس کاری بیش از حد ممکن است سبب داغ شدن چرخدنده ها شده و تاثیر معکوس داشته باشد.
۳٫۲ – روغنکاری : روغن برای روغنکاری بالبرینگ ها و رولر بیرینگ ها در چرخدنده های بالا و پایین برنده مورد استفاده قرار می گیرد.
سطح روغن باید همیشه چک شود . درصورت نیاز روغن اضافه شود . به وضعیت روغن توجه شود .در صورت وجود هرگونه لکه , کف و گردوخاک روغن را عوض کنید در صورت عدم مشاهده این موارد روغن را بعد از ساعت های کارکرد تعیین شده تعویض کنید . در صورت مشاهده هر گونه ذرات فلزی یا خرده فلز حتما قطعات داخلی را بررسی نمایید.
- شکل ۲ : جرثقیل سقفی موتورخانه کشتی
۴ – چک کردن حداقل الزامات برای سیم های جرثقیل:
مهم ترین قسمت عملیاتی جرثقیل سیم هایی هستند که وظیفه حمل بار از یک نقطه به نقطه دیگر را بر عهده دارند ؛ قطعا تعمیرات و نگهداری های لیست شده در زیر باید برای این سیم ها مورد توجه قرار بگیرد
۴٫۱ – چرخاندن سیم کابل به روش درست برای جلوگیری از پیچ خوردگی
۴٫۲ – گریس کاری سیم کابل در بازه های زمانی منظم برای کاهش اصطکاک داخلی و جلوگیری از خوردگی
۴٫۳ – قبل از گریس کاری سیم کابل، آن را با یک پارچه تمیز کنید
- کم شدن ۷ درصدی از قطر سیم کابل
- هنگامی که تعدادی از شکستگی سیم قابل مشاهده بر طول ۶ برابر قطر طناب سیم ۱۵ است
- هنگامی که تعدادی از شکستگی سیم قابل مشاهده بر طول ۶۰ برابر قطر طناب سیم ۳۰ است
- هنگامی که پیچ خوردگی در بخشی از سیم را نتوان به شکل اولیه اش بازیابی کرد.
- هنگامی که طناب در طول کاهش یافته است
- هنگامی که طناب خارج از شکل پیچ خورده باشد.
- هنگامی که طناب به دلیل زنگ و خوردگی غیر قابل استفاده تلقی گردد.
۵ – بازرسی چرخ دنده ها :
چرخ دنده ها نیز برای بالا و پایین بردن بار و حرکت جرثقیل در چهار جهت به کار می روند که در تعمیر و نگهداری چرخ دنده ها باید به این موارد دقت کرد:
۵٫۱ – چک کردن روغن موجود در محفظه ی چرخ دنده ها , در صورت نیاز تعویض روغن و چک کردن شرایط و محتویات آن
۵٫۲ – بررسی سروصدا و نویز های محفظه ی چرخ دنده هنگامی که جرثقیل در حال کارکردن است.
۵٫۳ – اندازه گیری ضخامت دندانه های چرخ دنده و تعویض آن وقتی که ۲۰-۲۵% دچار سایش و خوردگی شده باشد.
۵٫۴ – تعویض چرخ دنده ها در صورتی که خوردگی سایشی بیش از حد مجاز گشته است.
- شکل ۳ : جرثقیل سقفی موتورخانه کشتی
۶ – بررسی وضعیت چرخ قرقره :
قرقره برای حمل سیم از محفظه ی چرخ دنده به قلاب جرثقیل استفاده می شود .تعدادی از قرقره ها برای حرکت آرام و یکنواخت سیم نصب شده اند.برای قرقره بازرسی های زیر باید انجام شود:
۶٫۱ – بازرسی خوردگی سایشی در شیاری که در تماس با سیم است.
۶٫۲ – بررسی تمام قرقره برای آزاد چرخیدن
۶٫۳ – چک کنید قرقره یک دست باشد ؛ ممکن است در اثر برداشتن بار خم شده باشد.
۶٫۴ – بررسی ترک و شکسته درصفحهقرقره
۶٫۵ – چک کردن سلامت یاتاقات ها در قرقره
۶٫۶ – بررسی پیچ و پین نگهدارنده ی سیم قرقره در شرایط خوبی هستند
۶٫۷ – بررسی ملحقات باقیمانده سیستم که ممکن است دچار سایش ؛ ترک یا شکستگی شده باشد.
۷ – انجام تعمیر و نگهداری هوک:
قلاب طوری ساخته شده است تا در حالی که باری را بلند کرده است، می تواند برای تنظیم موقعیت ۳۶۰ درجه چرخش داشته باشد و شامل بالبریتگ و درام می شود.در زیر تعمیر و نگهداری و چک های مورد نیاز لیت شده است:
۷٫۱ – روانکاری بلبرینگ به طور منظم
۷٫۲ -اگر خوردگی جزئی در آن وجود دارد با دستگاه های صیقل دهنده سطح آن را صاف کنید.
۷٫۳ – هرگز ترک ها را با جوشکاری تعمیر نکنید.
۷٫۴ – اطمینان حاصل کنید که پین دول نگهدارنده قلاب در موقعیت است. اندازه گیری قطر پین و جایگزین کردن آن در فرسودگی را در نظر داشته باشید
۷٫۵ – مطمئن شوید که فنر لچ ایمنی در شرایط کاری خوبی است تا از پریدن از بار جلوگیری شود
۷٫۶ – اگر هوک دارای قفل چرخش است, وضعیتش را بررسی کنید.
۷٫۷ – بررسی مواد برای شکنندگی، ترک خوردگی و استحکام و سختی در طول بررسی سالانه(annual survey)
۷٫۸ – اگر قسمت مورد استفاده برایپیچیدن سیم فرسوده است یا شکل آن (مقعر) شده است ؛ چک , تعمیر یا تعویض کنید.
۷٫۹ – بررسی گلویی قلاب در صورتی که دهانه ی گلویی بیشتر از ۱۵ درصد نسبت به اندازه دهانه ی اولیه شد، و یا اگر قلاب بیشتر از ۱۰ درجه پیچ خورده است ؛ بهتر است تا هوک جدید نصب شود .
۸ – چک کردن ترمز :
جرثقیل موتورخانه با ترمز الکترومغناطیسی با آرایش خرابی امن (Fail Safe) مجهز شده است. این مهم ترین آرایش ایمنی ارائه شده در جرثقیل است.برای این قسمت تعمیر و نگهداری و بازرسی انجام می شود:
۸٫۱ – اندازه گیری فاصله بین آهنربا و آرماتور باید حدود ۰٫۵ MM باشد. (به کتابچه راهنما برای مقدار دقیق مراجعه کنید)
۸٫۲ – اگر فاصله بیشتر یا کمتر از مقدار توصیه شده است، مهره قدرت ترمز را برای رسیدن به فاصله مورد نیاز تنظیم کنید .
۸٫۳ – اگر هر تعمیرات اساسی انجام شده است، چک کنید که شفت بدون هیچ گونه مقاومتی به آسانی بچرخد.
۸٫۴ – ترمز الکترومغناطیسی است که توسط لنت ترمز عمل می کند.میران رطوبت در سطح پوشش را برای جلوگیری از لغزش چک کنید.
۸٫۵ – بررسی هرگونه نشانه ای از حرارت زیاد و صدمات مکانیکی
۸٫۶ – بررسی تنش فنر در طول تعمیرات اساسی و نصب ترمز
- شکل ۴ : سیستم ترمز خرابی ایمن در جرثقیل سقفی موتورخانه
جرثقیل موتورخانه مونتاژی از قطعات مختلف و مهم است، که نیازمند توجه مساوی به عنوان یکی از ماشینهای دیگر در موتورخانه است. در حالی که مهندسان و خدمه موتور برای کار با جرثقیل آموزش دیده اند و مدرک دارند،اما در نهایت این مسئولیت اصلی مهندسین موتورخانه است تا از اطمینان از کارکرد صحیح جرثقیل با انجام به موقع تعمیرات مطمئن شوند.
منبع مقاله : بینش دریایی
ترجمه ؛ تصحیح و تصاویر : شهرام هادی زاده
وب سایت منتشر کننده : سی تایم
میشه منبع این مطلب رو بفرمایین؟